Chiari malformasyonu: Beyincik Sarkması Nedir?
Chiari Malformasyonu ya da Arnold chiari olarak da bilinen Beyincik Sarkması; beyincik dokusunun uçta yer alan kısımlarının kafatası içindeki boyunda yer alan omurilik kanalından aşağı doğru yer değiştirmesi olayıdır. Bu sarkmadan dolayı beyin omurilik sıvısı (BOS) normal akışını gerçekleştiremez. Bundan dolayı beyin omurilik sıvısı bu kanaldaki boşlukta rahat bir şekilde akışını gerçekleştirmek yerine, beyinciği aşağı doğru çekmek durumunda kalır. Beyincikte oluşan bu sarkma sonucunda omurilikte ve beyinde sıvı birikmesi oluşabilir. Beyinde sıvı birikmesi durumuna hidrosefali adı verilir.
Beyincik Sarkmasının Nedenleri
Genel itibariyle 20-30 yaş aralığında görülen beyincik sarkmasının nedenleri tam olarak bilinemese de risk oluşturan faktörlerin bu hastalığın oluşma sürecine etkilerinden söz edilebilir.
Beyincik Sarkması Tipleri Nelerdir?
- Tip 1: Beyincik sarkması hastalığının en yaygın olarak görülen tipi budur. Çocuklarda veya erişkinlerde görülebilir. Bu tip hastalıkta kafatasının arka bölümü küçük veya yıpranmış olduğundan beyincik burada sıkışmış bulunmaktadır. Chiari 1, omurilikte sıvı birikimine yol açabilir.
- Tip 2: Genellikle yeni doğan bebeklerde görülen beyincik sarkmasının nadir orandaki tipidir. Yeni doğan bebeklerde omurilik anomolisi olarak bel bölgesindeki doğum kusuruyla birlikte görülür. Spina bifida denilen doğum kusurunda omurga kısmı doğumdan önce kapanmadığından omuriliğin bir bölümü bebeğin sırtında meydana gelen bu açıklıktan dışarı bir çıkıntı oluşturur.
- Tip 3: Bu tip de yine yeni doğan bebeklerde görülür. Beyinciğin nadir olarak ve ciddi bir şekilde fıtıklaşması durumudur. Ensefalosel olarak bilinen yine bir doğum kusuruyla birlikte görülür. Bebekte boynun arka kısmında oluşan sıvı dolu kese biçimindedir.
- Tip 4: Bebeklerde çok nadir olarak görülen ve çoğunlukla ölümcül olabilen bir durumdur. Tüm beyin ve beyincik dokularının gelişmemesi sonucu ortaya çıkar. Beyincik düzgün bir şekilde gelişimini tamamlayamamıştır.
- Tip 0: Yeni tanımlanmış bir beyincik sarkması tipidir. Burada beyincikte bir fıtıklaşma yoktur ama hastalığa dair belirtiler bulgular bulunur.
Beyincik Sarkmasında Risk Faktörleri
- Akraba evlilikleri ve kan uyuşmazlıkları gibi sebepler
- Hamilelik sürecinde görülen yüksek ateş ya da enfeksiyon
- Hamilelikle radyasyona maruz kalma
- Hamilelikte sıkıntılı ve zor doğumlar, alkole ve tehlikeli kimyasallara maruz kalmak
- Yine hamilelik dönemimde önemli vitaminlerin ve besin maddelerinin eksikliği.